ENCOUNTER#9
Superhero or design zero?
Steeds vaker spelen ontwerpers een rol in de zorg. Ze richten zich bijvoorbeeld op de mens achter de aandoening, op sociale interactie of trainen (toekomstige) zorgprofessionals. Toch is de combinatie van design en zorg niet vanzelfsprekend succesvol. In ENCOUNTER#9, superhero or design zero? bevraagt Joost kritisch de rol van de sociaal ontwerper in de (ouderen)zorg.
De aanleiding voor deze reflectie was de realisatie van het project ENCOUNTER#9. Dit bestond uit een serie ontworpen ontmoetingen tussen ouderen in woon-zorglocaties en jongeren die in opleiding zijn tot sociaal werker. Hiermee zou Stichting ENCOUNTER een methode uitrollen waarmee mensen van verschillende leeftijden kennisnemen van elkaars levensloop. Het moest vraagstukken aankaarten over wat ouder worden betekent, wat goede (ouderen)zorg is en hoe wij omgaan met het besef dat het leven maar beperkt maakbaar is.
Het project bouwde voort op ENCOUNTER#8. Het doel was om de methode op te schalen en over te dragen aan de betrokken organisaties. Dit staat vaker centraal wanneer social designprojecten binnen de zorg doorgroeien. Bij het vervolg waren meer organisaties betrokken, werden meer ouderen bereikt, waren naast HBO- ook MBO-studenten betrokken en werd er samengewerkt met onderzoekspartner Leyden Academy on Vitality and Ageing.
De uitvoer van het project verliep grillig, gecompliceerd en liet zich nauwelijks sturen. Joost raakte verstrikt toen hij doelen, opdrachten en aanpak probeerde af te stemmen op de werkelijke situatie.
Een beeldend onderzoek
Om zijn worsteling als social designer te delen, positioneert hij zichzelf als anti-superheld. In deze rol onderzoekt hij de betrekkelijkheid van falen en succes en laat hij zien hoe veelbelovende theorie zich verhoudt tot de vaak weerbarstige praktijk.
Door het ontwerpperspectief te combineren met de reflecties van de deelnemers, partners en belanghebbenden geeft ENCOUNTER#9, superhero or design zero? een meerstemmig beeld van de complexe werkelijkheid waarbinnen (social) design in de zorg opereert. Dit toont niet alleen de knelpunten maar ook de waarde van deze aanpak.
Publicatie
Over dit project schreef Joost samen met Lieke de Kock Superhero of designzero? Over het grenswerk van de social designer in de zorg. Deze publicatie ontrafelt de complexe rol van de kunstenaar die binnen de grillige praktijk van de ouderenzorg werkt.
Mindset: wendbaar, verantwoordelijk en lerend
De zorgrealiteit waarin het ontwerpproces plaatsvindt is weerbarstig. Het stelt ontwerpers en de professionals die met hen samenwerken voor uitdagingen. Het is belangrijk om samen – met aanpassingsvermogen en wederzijds begrip – te onderzoeken wat we van elkaar kunnen verwachten en welke resultaten adequaat zijn. Wanneer dat niet gebeurt, wordt de inzet van design een verzonnen vlucht uit de werkelijkheid, met de ontwerper als tragische antiheld.
Subsidiënten
- Kunstloc Brabant (Impulsgelden)
- Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie
Partners
- Vitalis Woonzorg Groep
- Avans Hogeschool
- MBO Rijnland
- Topaz
- CIV Welzijn en Zorg
- Leyden Academy on Vitality and Ageing
