project encounter
Designonderzoek naar de impact van het veranderende lichaam
Ons veranderende lichaam is een gevoelig onderwerp. Niet alleen profileren we ons met behulp van allerlei fillers in ons lijf en filters op social media als mooi, jong en succesvol. Ook is ons lichaam verbonden aan ons idee over maakbaarheid, over goede zorg, over welzijn en geluk. In het maatschappelijke debat hangt de zorg voor het veranderende lichaam vooral samen met toenemende kosten die gepaard gaan met veroudering of ziekte. Met het doorlopende designproject ENCOUNTER onderzoekt ontwerper Joost van Wijmen de impact van het veranderende lichaam op de eigen identiteit en onderlinge relaties tussen mensen.
Door middel van social design probeert Joost van Wijmen het intieme en delicate proces van die lichamelijke veranderingen gedurende ons leven te vangen en te verbeelden. Vanaf onze geboorte tot onze dood maakt het lichaam van alles mee: denk aan geboorte, groei, ziekte, verdriet, extase, rouw. Door, in en met ons lichaam verzamelen we ervaringen en kennis over veranderingen die in de loop der tijd plaatsvinden. Als het even wil, toont ons lijf onze flexibiliteit en veerkracht, maar ook onze kwetsbaarheid en onvermogen.
Het project ENCOUNTER ontsluit persoonlijke verhalen en ervaringen, stimuleert de dialoog met en tussen betrokkenen en zet aan tot maatschappelijk debat en bewustwording. Bovendien werkt Joost met de zorgsector om deze inzichten een plek te geven. Goede zorg gaat immers niet enkel over medisch oplossen, maar begint bij het verhaal en de ervaring van de zorgafnemer.
In levende
lijven
ENCOUNTER is een genummerde serie acties, interventies en ontmoetingen. Joost van Wijmen regisseert ze zorgvuldig en op een zintuigelijke manier. Voor elke serie ontwikkelde hij unieke werkvormen om zo persoonlijke verhalen van deelnemers op te halen én hen een stem te geven. Elke ‘encounter’ heeft naast een eigen nummer ook een eigen thema, een eigen doelgroep en een eigen context. Gemene deler: ze gaan altijd over het verbeelden en bespreekbaar maken van onderwerpen als intimiteit, kwetsbaarheid, nabijheid, privacy, ‘de ander’, deelnemen en gezien worden. Deze thema’s zijn zowel waardevol binnen de professionele, als in de persoonlijke context.
Met concrete methoden uit ontwerponderzoek creëert Joost situaties op verschillende plekken (pleinen, woonzorgcentra, scholen, ziekenhuizen, musea), waarin experts (ouderen, leerlingen, van bestuurders tot vrijwilligers uit de zorg, mensen met een litteken, of een vluchtelingen achtergrond) over hun lichaam vertellen, of het tekenen of fotograferen. Door de zintuiglijke werkwijze wordt intieme en persoonlijke informatie ontsloten die vaak buiten beeld blijft binnen het dagelijkse gesprek.
design in de
zorgsector
ENCOUNTER geeft inzicht in de impact van lichamelijke verandering op de identiteit en sociale interactie voor mensen die er zowel op persoonlijk als professioneel vlak mee te maken hebben. Samen met de zorgsector en in uitwisseling met wetenschappers worden deelprojecten gezamenlijk ontwikkeld en geanalyseerd. Dat is voor de betrokken partners uit de zorg een waardevolle aanvulling op de dagelijkse praktijk.
ENCOUNTER#6 werd gerealiseerd mede in opdracht van het ETZ Ziekenhuis, Tilburg. Jenny Slatman, hoogleraar Medical Humanities aan de Universiteit van Tilburg, trad in ENCOUNTER#6 op als expert. In opdracht van UMC Utrecht, afdeling Psychiatrie, wordt ENCOUNTER#7 op maat gemaakt voor patiënten. (4e kwartaal 2021). Bij ENCOUNTER#8 is de Vrije Universiteit Brussel betrokken. De verdere ontwikkeling van ENCOUNTER gebeurt sinds zomer 2020 in dialoog met Leyden Academy on Vitality and Ageing. Onderzoeker Lieke de Kock in vanuit dit expertisecentrum aan het project gekoppeld om het project te monitoren en te duiden.
de som
der delen
ENCOUNTER is gestart in 2012 en bestaat uit verschillende deelprojecten. Het onderscheid wordt zichtbaar in de nummering van de afzonderlijke delen. Ieder deelproject wordt gerealiseerd vanuit de centrale thematiek, maar heeft een eigen vorm en wordt ontworpen voor specifieke doelgroepen, belanghebbenden, partners en specifieke contexten.
