De grenzen van het lichaam

Wat er gebeurt er als het ene lichaam op het andere lichaam ingrijpt? Met deze vraag ontstond in 2012 het onderzoeksproject ENCOUNTER van kostuumontwerper Joost van Wijmen. ENCOUNTER#1, een onderzoek naar de grenzen van het lichaam, begon als een workshop met studenten en alumni van de afdelingen Fashion Design en Theatre Design van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). Het was onderdeel van een reeks onderzoeksactiviteiten binnen het Lectoraat Performatieve Maakprocessen van de HKU.

We hebben het idee dat we ons hele leven hetzelfde lichaam behouden. Maar wat het lichaam is, verandert constant. Door kleine en grote ‘ingrepen’ aan ons lichaam verandert vervormt of transformeert het, al dan niet zichtbaar. We doen pogingen om ons lichaam, of ons gevoel over ons lichaam, te optimaliseren. We gaan daarvoor naar kappers, opticiens, artsen, kledingzaken, maar ook naar kostuumontwerpers, make-up artiesten, tatoeëerders en piercers.

In het onderzoek ging het niet in de eerste plaats om het eindresultaat, maar veeleer over het moment ervoor, het moment waarop het ene lichaam op het andere lichaam ingrijpt. Zoals het moment dat de arts aan je buik voelt of een spiraaltje bij je zet, dat de kapper de schaar in je haar zet, of dat je geliefde een ring aan je vinger schuift. Er wordt zelden stilgestaan bij wat er dan precies gebeurt en wat voor invloed dat heeft op de uiteindelijke verandering. Het is dit moment, waarop je je ineens erg bewust wordt van je lichaam. Het lichaam dat je bent, wordt dan een lichaam(sdeel) dat je hebt. De ‘ingreep’ schept dus eigenlijk een bepaalde afstand. Het is alsof we observator worden van ons eigen lijf en verwonderd vragen; is dit mijn lichaam?

Lees het artikel ‘Want dit is mijn lichaam’ van Nienke Scholts.